ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΩΝ ΣΧΟΛΙΚΗΣ ΤΑΞΗΣ
ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΣΧΟΛΕΙΟΥ – ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΣ
Δρ. Σαλτερής Νίκος
Σχολικός Σύμβουλος
Δημοτικής Εκπαίδευσης
Νομαρχίας Πειραιά
http://dipe-peiraia.att.sch.gr/grss4peir
Το σχολείο ως πεδίο
Το σχολείο είναι ένα πολυ-πρισματικό πεδίο, όπου συν- επιδρούν θεσμοί, πρόσωπα, ιστορική συγκυρία, γνώσεις και επίπεδο εκπαίδευσης, κοινωνικοϊδεολογικά και ψυχολογικά χαρακτηριστικά, γλωσσικοί κώδικες και κοινωνικές τάξεις, ρητορικές- κοσμοθεωρίες, προσωπικά και συλλογικά προτάγματα.
Τα προηγούμενα επιβάλλουν σήμερα, αλλά και καθιστούν εξαιρετικά δύσκολη, τη συνεργασία εκπαιδευτικών ? γονέων.
Αλλαγές σε οποιαδήποτε από τι «δυνάμεις» που δρουν στο πεδίο προκαλούν σταδιακές ή βίαιες διαφοροποιήσεις στους υπόλοιπους.
Το παράδειγμα της Νομοθεσίας: Ν. 1566/58 ? όργανα λαϊκής συμμετοχής ? διοίκηση σχολικής μονάδας
Απειροελάχιστες επεξηγήσεις?
Ο ρόλος του εκπαιδευτικού:
Ο εκπαιδευτικός ως ιερέας, μεταδότης γνώσεων (Εβαρτιανή παιδαγωγική), πανίσχυρος και αυτεξούσιος διοργανωτής διαδικασιών μάθησης (Σχολείο Εργασίας), διαμορφωτής συμπεριφορών (Μπιχεβιορισμός) ή βολονταριστικά συμπεριφερόμενος αυτόνομος φορέας κοινωνικο- οικονομικών αλλαγών (Μαρξιστική Παιδαγωγική).
(Ως κοινωνικός ρόλος ορίζεται ένα πλέγμα προσδοκιών, που αναφέρονται στον κάτοχο τησυγκεκριμένης κοινωνικής θέσης ή οι υποχρεώσεις και τα δικαιώματα που απορρέουν απ? αυτή την ιδιότητα ή, αλλιώς, η μορφή που παίρνει η δράση του ατόμου, δηλαδή αν δρα αποκλειστικά με βάση τους κανόνες που ορίζουν τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις του, τους αγνοεί συστηματικά ή τους ανασυγκροτεί δημιουργικά.
? Βρίσκουμε αντίστοιχα παραδείγματα ? αναλογίες σε σχέση με την πρόθεση εκπαιδευτικών για τη συνεργασία σχολείου οικογένειας).
? Περιγράφουμε τα παραδείγματα σχετικά με τη δράση των εκπαιδευτικών σχετικά με τη συνεργασία σχολείου- γονέων.
Ιδεολογικές συλλήψεις – προσεγγίσεις για το σχολείο:
Το σχολείο ως μοναστήρι (Commenius), ως ατελιέ εργασίας (Dewey), θέατρο, θεσμός αναπαραγωγής (νεομαρξιστές), χώρος προετοιμασίας για την ενήλική και επαγγελματική ζωή (φιλελεύθερη ιδεολογία), κομμάτι της πραγματικής δύσκολης ζωής (νεώτερη προσέγγιση)
Ανάλογα παραδείγματα δράσεων για κάθε μια από τις θεωρήσεις
Ο ρόλος του εκπαιδευτικού σήμερα: ο εκπαιδευτικός είναι ο επαγγελματίες που βρίσκεται αντιμέτωπος με δεκάδες ερωτήματα
Μερικά από αυτά είναι:
? Ποιος ο γλωσσικός κώδικας των γονιών του σχολείου μου; Δηλαδή σε ποια κοινωνική τάξη ανήκουν, ποιο το μορφωτικό τους επίπεδο και ποιες είναι οι προσδοκίες τους απέναντι στο σχολείο;
? Ποια είναι η δική μου παιδαγωγική ? εκπαιδευτική ιδεολογία για το σχολείο; Τταυτίζεται η ρητορική μου με αυτή και σε ποιο βαθμό αυτές σχετίζονται με τη κοσμοθεωρία μου;
? Ποια είναι τα μη γλωσσικά μηνύματα που επικοινωνώ στους άλλους;
? Γνωρίζω ακριβώς το πλαίσιο λειτουργίας του σχολείου;
? Ποιο είναι το κόστος αποδοχής τις υφιστάμενης κατάστασης και ποιο αυτό της δημιουργικής ανασυγκρότησής της με βάση τη δική μου παιδαγωγική – εκπαιδευτική ιδεολογία;
? Έχω επιστημονική αντίληψη του ρόλου μου; Σε ποιο από τα παρακάτω «μοντέλα» εκπαιδευτικών επιθυμώ να ανήκω και αναγνωρίζω τον εαυτό μου;
? σώζω το τομάρι μου,
? συγκεντρωμένος στην ύλη και την αξιολόγηση,
? αναστοχαστικός εκπαιδευτικός (μετανεωτεριστική): ο εκπαιδευτικός ως αναστοχαστικός επαγγελματίας που ασκεί ένα επιστημονικό επάγγελμα σε πολυδιάστατο και αβέβαιο περιβάλλον.
Γνωρίζω τους τύπους των γονέων και οικογενειών;
? Οι αποστασιοποιημένοι γονείς.
? Οι επικριτικοί ? αποδοκιμαστικοί γονείς.
? Οι επιτρεπτικοί ? παραχωρητικοί γονείς.
? Οι συναισθηματικοί γονείς.
? Απαιτητικοί γονείς
? Χωρισμένοι γονείς
? Οικογένεια μπάχαλο
? Οικογένεια σε αβεβαιότητα
? Οικονομικοί Μετανάστες
? Μονογονεϊκή οικογένεια
? Κλασική οικογένεια κ.λ.π.
Του τύπους των πατεράδων;
? Ο αυταρχικός πατέρας
? Ο αδύνατος πατέρας
? Ο ορθολογικός πατέρας
? Ο συναισθηματικός πατέρας
? Ο δημοκρατικός πατέρας
? Ο ανύπαρκτος πατέρας
? Ο νεκρός πατέρας
Του τύπους των μανάδων;
? Η φιλόδοξη μητέρα: είναι σχολαστική, ιδιαίτερα δογματική και σταθερά ετεροκαθορίζει τις παιδικές «πρωτοβουλίες».
? Η αβέβαιη μητέρα: προτάσσει τις «βιολογικές» ανάγκες του παιδιού (φαγητό), δεν επικεντρώνεται στην ολοκλήρωσή του (πνευματική ? σωματική), αδυνατεί να παρακολουθήσει τις εξελίξεις.
? Η υστερική μητέρα: προκαλεί συνεχή αβεβαιότητα και ανασφάλεια στο παιδί, το μετατρέπει σε επιθετικό ή υστερικό με μεγάλη ταχύτητα
? Μητέρα ευνούχος: στερεί κάθε πιθανότητα ανάπτυξης και αυτονομίας, ευνουχίζει?.
? Maman poule: συγκεντρώνει τους πάντες γύρω της και κάτω από τις φτερούγες της και αλίμονο σε όποιων δεν επιθυμεί να παραμείνει εκεί?
? Η ?ιδανική? μητέρα: προετοιμάζει το παιδί για να φύγει, αν ανοίξει τα φτερά του?
ΠΡΟΣΟΧΗ !!!
? Ουδείς εκ των προηγουμένων «τύπων» κυκλοφορεί αυτούσιος και ελεύθερος?
Εντάξει οι γονείς αλλά εμείς;
Τι αποτελεί ένα συγκροτημένο σχολείο
? Έχει βαθιά πεποίθηση ότι μάχεται μαζί με τους γονείς (ό,τι κι όποιοι κι αν είναι αυτοί) για την ανάπτυξη των παιδιών.
? Αν υπάρξει παροδική σύγκρουση σχολείου ? γονέων συνειδητά επιλέγει το ρόλο του «ενήλικα» σ? αυτή τη σύγκρουση.
? Διερευνά σταθερά τα «ομαδικά» στερεότυπα που πιθανόν υπάρχουν στα μέλη του Συλλόγου Διδασκόντων σχετικά με τους γονείς (Οι γονείς ως «λιγότερο νοήμονες» από τους εκπαιδευτικούς, ως αντίπαλοι ?ετικετοποίηση των γονιών: αγχωτικός, εχθρικός, απαιτητικός κ.ά.). Οι εκπαιδευτικοί: απόσταση ασφαλείας ?ταύτιση με το πρόβλημα των μαθητών, αδιαφορία, ανασφάλεια για την εικόνα, αγνόηση βασικών επαγγελματικών κανόνων, έλεγχος του πεδίου, επιστημονικές και εκπαιδευτικές γνώσεις, ενθάρρυνση αποθάρρυνση γονέων, προσδοκίες).
? Συχνές και προγραμματισμένες συναντήσεις (διμηνιαίες- μηνιαίες, ομαδικές ? ατομικές, καθορισμένες – έκτακτες), αναλυτική πληροφόρηση για το σύνολο της προόδου των παιδιών (ως τάξη και άτομα), στοχευμένη πληροφόρηση (γενικοί – ειδικοί στόχοι), κατάλληλη στάση εκπαιδευτικών και διεύθυνσης, καθοδήγηση γονέων για δουλειά στο σπίτι, γνώση και χρήση πλαισίου (ρόλος εκπαιδευτικοί, διεύθυνσης, σχολικού συμβούλου)
? Χρήσιμες γενικές συμβουλές
? Η καθορισμός, αναγνώριση και τήρηση των «ορίων» κάθε πλευράς
? Οι γονείς δεν υποκαθιστούν το δάσκαλο
? Ο δάσκαλος εξηγεί από την αρχή της σχολικής χρονιάς τον τρόπο εργασίας
? του στην τάξη, καθώς και τα όρια και τις συνθήκες τέλεσης της εργασία στο σπίτι
? Ο δάσκαλος όταν μιλά με το γονιό δίνει συγκεκριμένες πληροφορίες
? Ο δάσκαλος επιμένει ότι η επίδοση και βαθμολογία είναι μόνο μια από τις όψεις τις
? προσωπικότητας τω ν μαθητών
? Δεν αγνοεί τα προβλήματα των μαθητών, τα αναδεικνύει και τα συζητά με τους
? γονείς, τη διεύθυνση του σχολείου και το Σχολικό Σύμβουλο.
? Γνωρίζει το πρωτόκολλο συνεργασία ΚΕΔΔΥ- σχολικών μονάδων (δες ιστοσελίδα)
? Ενθαρρύνει τη συμμετοχή των αντρών ? γονέων στις συγκεντρώσεις ενημέρωσης
? των γονέων και παίρνει μέτρα για τη συμμετοχή των οικονομικών μεταναστών
? (μιλάει αργά και καθαρά την ελληνική γλώσσα, ενθάρρυνση κ.ά).
? Προσπαθεί να καταλάβει τις ανάγκες και τις επιθυμίες των γονέων, τηρεί ειλικρινή στάση απέναντί τους και είναι ανοικτός στα αιτήματά τους.
? Συζητά τις δυσκολίες του παιδιού με τους γονείς και αποφεύγει ετικέτες
? Γενικότερα τονίζει τόσο τις αδυναμίες όσο και τις δυνατότητες του παιδιού τους.
? Ενθαρρύνει τους γονείς να του κοινοποιούν τα προβλήματα, τα ενδιαφέροντα και τις ανάγκες του παιδιού τους, ποτέ όμως δεν χρησιμοποιεί «ανακριτικές μεθόδους».
Δείγματα διαταραχών στην επικοινωνία?
ο τρόπος με τον οποίο διατυπώνει ο εκπαιδευτικός τις παρατηρήσεις του μπορεί να δημιουργήσει σύγχυση στο γονέα και να αποτρέψει μελλοντικές επισκέψεις του στο σχολείο
Μελέτη περίπτωσης
? Σχεδιάζω την επικοινωνία σχολείου ? γονέων για ένα έτος
? Στο πλαίσιο αυτό χειρίζομαι την περίπτωση ενός μαθητή με ειδικές μαθησιακές ανάγκες
? Συμβουλεύομαι το πρωτόκολλο παραπομπής στην ιστοσελίδα: http://dipe-peiraia.att.sch.gr/grss4peir